Kleine grote dingen - oftewel bureaucrazy deel 2

 "Houston we have  a lift off". Na het felbegeerde fødselsnummer en het broodnodige Noorse mobilnummer ben ik sinds gisteren de trotse eigenaar van de BankID. Nu kan ik eindelijk bij mijn bankrekening. BankID  is je elektronische handtekening. DigiD in het kwadraat, Ik begin trouwens te vermoeden dat het de Noorse variant van 'Storebror' is. Als in "Storenbror ser deg".

Zonder BankID kan je niks, met kan je ineens alles. Wat mij nog niet geheel duidelijk is: weet dan ook  iedereen alles? Zo was ik heel verbaasd toen ik bij de fietsenwinkel mijn mobiele nummer doorgaf en de verkoper prompt mijn hele adres in zijn systeem had staan. Sterker nog: als je een abonnement afsluit zien Telenor of je bij de belastingdienst een inkomen hebt. Zonder inkomen geen nummer. Waar je pas achter komt als je belt waar je bestelling blijft. De Noren lijken dit heel normaal te vinden. De Nederlandse privacywaakhond zou er misschien anders over denken. 

Maar goed, de Bank ID dus. Ik heb hem nodig voor de toegang tot de bankrekening, het VPN netwerk van mijn werk, de klantenkaart van de supermarkt, om verzekeringen af te sluiten en niet te vergeten voor de toegang tot Altinn. 

Altinn is de moedersite der formulieren. Het Noorse overheidsnetwerk. Waarbij aangesloten de belastingdienst (Skattenetaten), Helsedirektoratet (artsen registratie), Statens Vegvesen (RDW) en nog veel meer. Een waar woud van formulieren. In twee talen tot je een paar clicks verder bent en alles alleen nog maar på Norsk gaat. Ik heb soms medelijden met de niet-Noorse medelanders wier moedertaal Urdu, Hindi, Swahili of Somalisch is. 

Dit klinkt misschien grappig, maar het eerder dit jaar was het wel een serieus probleem. In dit geval met het coronavirus. Er was verspreiding gaande onder de Somalisch sprekende bevolking. Zij bleken niet te weten wat er gaande was en hielden zich niet aan de maatregelen. Inmiddels is de informatie beschikbaar in 24 talen, wist een deskundige infectie preventie van onze afdeling mij vol trots te vertellen. Vrij beschikbaar op de site van het Folkehelseinstitut (Norwegian Insitute of Public Health, soort Noors RIVM). Onder de indruk van deze buitenlandervriendelijkheid surf ik naar de site. Benieuwd of Nederlands er ook tussen zit. 

Ik kom op de Noorse 'hjemmeside' van het FHI. Alleen Noors. Oh nee, wacht, rechtsboven zit een knopje "English website". Als ik daarop klik kan ik door naar "Coronavirus disease - Advice and information". Vervolgens kom ik op een uitgebreide site vol grafieken, banners en knoppen. Waaronder de knop "Information in other languages", Die weer leidt naar de volgende Engelstalige pagina met de keuze uit algemene informatie, social distancing en quarantaine en veelgestelde vragen. Als ik de keuze maak correct gebruik van mondmaskers (volgt u me nog?)  kom ik op een site met de hele waslijst aan PDF's. (voor de geinteresseeerden is hier de site: https://www.fhi.no/en/op/novel-coronavirus-facts-advice/information-material/informasjon-om-bruk-av-munnbind-pa-flere-sprak/?term=&h=1)

Nu kan ik inderdaad de prachtige Somalische posters downloaden over "Informasjon av brukk munnbind" of "Informasjon av brukk tøymunnbind" of "Informasjon av brukk av medisinsk munnbind". Helemaal leuk wordt het trouwens als je deze titels invoert in Google translate: daar wordt munnbind met mondwater vertaald. Maar dat terzijde. Nederlands staat toch niet in de rij dus ik kan de vertaling niet controleren. Kortom, de informatie is er. Je moet het alleen 'even' weten te vinden. Liefst met hulp van een Noor. 

Dat kom ik vaker tegen. Bij de eerder genoemde bank ook. Ik vroeg een rekening aan, kreeg 3 weken later een pas toegestuurd (vorige week maandag) met instructies in de brief waar in te loggen om aan een pincode te komen. Maar dat inloggen lukte niet. De vriendelijke meneer van de bank zei "Die pincode komt per separate brief" en  "Nee, zonder kodebrikke (token) en een BankID kunt u niet inloggen."

Ja, daarom belde ik jullie 4 weken geleden. Voor die BankID. Sowieso, wat denken jullie dan dat ik wil met een rekening. Alleen een pasje voor de sier ofzo ? En vergis je niet, ik heb inmiddels al op verschillende formulieren in moeten voeren dat ik nog geen rekening in Noorwegen heb, dus het zou toch geen totale verrassing voor ze moeten zijn. Ja, zegt aardige bankmeneer blijmoedig onverstoorbaar op maandag: Ik ga dat nu direct regelen voor u ! Als het meezit, met een beetje geluk hebt u vrijdag de brikke. Zuchtend hang ik op, wetend dat dit niet gaat lukken met de snelheid van de Noorse posterijen. 

Toen ik hierover klaagde bij mijn Noorse collega, reageerde hij door de bank te gaan verdedigen. De bank kon toch niet weten dat ik geen brikke had? De meeste Noren hebben er al een. Maar hij gaf wel toe dat hij niet wist dat het leven voor een niet-Noor best ingewikkeld kon zijn.

Ik adem in en adem uit. Het probleem wordt immers opgelost, Wat ik wel denk: jongens, leg het nou iets duidelijker uit. Maar misschien is het stiekem wel onderdeel van onze inburgeringscursus. Alleen de taaie mensen, die hobbels weten te nemen en uiteindelijk boven komen, die blijven over. Geen overbodige luxe in dit land zonder meter vlak en met paden vol hindernissen...