Taaldouche

"Vi snakker bare litt Norsk". Het is onze meest gebruikte zin op het moment en hij rolt zo makkelijk van de tong af dat het hele verkeerde verwachtingen wekt. Althans, menig Noor begint gezellig (koselig) in het Noors tegen me 'å snakke' (=praten). Waarop ik met een mond vol tanden sta omdat ik echt geen idee heb waar het over gaat. 

Kortom, de taal is zeg maar nog wel een dingetje. Probeer deze laatste zin maar eens in het Engels te vertalen; het kan misschien wel maar de ondergrondse verwijzing naar Paulien Cornelisse (schrijfster van onder meer "Taal is zeg maar echt mijn ding") . Het maakt meteen duidelijk hoe moeilijk het is om zowel woorden als intentie om te zetten en om te begrijpen waar iets op slaat. 

Een paar maanden geleden, toen we wisten dat we hierheen zouden gaan, zijn we begonnen met Noors oefenen met Duolingo. Om wat woorden te leren en gevoel te krijgen voor klank en uitspraak. Het heeft ons best geholpen maar het is echt een beginnetje. We zijn op het moment dan ook naarstig op zoek naar een goede cursus. Aan ons online arsenaal zijn inmiddels toegevoegd "Norsklærer Karense" en "Mysteriet av Nils - Lær norsk med en spennende historie." 

Karense heeft podcasts over wat ze zoal doet op een dag (bijkomend voordeel het is ook een stoomcursus restaurantjes in Oslo, daarover later meer) en korte lesjes op YouTube. Zij spreekt lang-zaam en dui-de-lijk. Geen overbodige luxe want de meest Noren ratelen als machinegeweren, de helft van de woorden inslikkend. En dan heb ik het nog niet eens over de diverse dialecten. 

Klassikale lessen zijn er ook maar die starten pas mondjesmaat op. Je kent het wel, COVID19 (spreek uit KOVIT-nitton). Gelukkig mag ik straks onder werktijd lessen gaan volgen. Mijn werk lijkt namelijk op het moment meer op een cursus Noors-leren-door-in-het-diepe-te-worden-gegooid dan op werk. Op dag 1 zegt collega T. al tegen me: "We praten wel Noors met je want dan leer je het het snelste en zeg het maar als er iets niet duidelijk is". Vervolgens hadden we een werkoverleg. Zonder agenda. Wat ter tafel komt. Terwijl we in een galmende ruimte 2 meter uit elkaar zitten. Ik kon grofweg ongeveer raden waar sommige onderwerpen over gingen maar daar hield het wel heel erg mee op. Zelf iets zeggen was al helemaal een brug ver weg. Een brug met lengte Øresundsbron (Sontbrug). En ik ga dan ook niet elke keer vragen "waar gaat dit over?". Dan kan ik aan de gang blijven.  

Na dit eerste uur op dag 1 zak ik wat verdoofd op mijn stoel achter mijn "bærbaer datamaskin" (laptop). Op pad naar de eerste verplichte e-learning. Voordat ik überhaupt op kan starten krijg ik een heel document om te lezen. Over dataveiligheid en dergelijk. Met behulp van Google translate op mijn telefoon ploeter ik mij stapje voor stapje er doorheen. Nog voor ik klaar ben is er weer een overleg. Dit keer half Engels half Noors. Zo gaat het de hele dag door een beetje van hot naar her. Eindelijk weer terug bij mijn computer kom ik erachter dat onderaan dit document een knopje "Engelsk" zit. Met een zucht van opluchting schakel ik over. Eindelijk kan ik iets in een normaal tempo doen. En als het inloggen dan ook nog eens lukt denk ik "Hoera, ik hoor erbij!". 

Zo worstel ik mij door de werkdagen heen: luisteren, lezen, af en toe gesprekken in het Engels, veel vragen hoe iets in het Noors heet en langzaam worden de dingen wat duidelijker. Elke dag komen er nieuwe woorden bij en soms versta ik zowaar hele zinnen achter elkaar. Vooral als het over de inhoud gaat wordt het makkelijker; ESBL = ESBL, MRSA = MRSA en handhygiene is handhygiene. Maar dan met een bolletje op de eerste a. Ook zowat: zelfs mijn toetsenbord is anders en op de eerste dan kan ik nergens het apenstaartje vinden. Een beetje beschaamd stoor ik mijn collega aan het andere bureau met alweer een (hele simpele) vraag. 

Dit is dus ook de cursus "onthand voelen voor gevorderden". Alles is nieuw en gaat trager dan ik gewend ben. Onhandig in de simpelste dingen, zoals een gesprekje bij de koffiemachine. Uiteraard heeft zelfs die kuren de eerste keer dat ik zelf probeer koffie te tappen. Blijken de bonen op te zijn. 

Gelukkig zijn mijn collega's aardig en begripvol. Ondertussen luister ik en zuig ik alles om me heen op als een spons. Ik observeer en houd -noodgedwongen- mijn mond. Ik doe braaf mijn witte ziekenhuispak aan als dat verwacht wordt. Neem net als de rest  boterhammen mee voor de 'lunsj' om half twaalf ("Zweden eten warm tussen de middag maar Noren niet, die eten Brood! wordt mij wel drie keer verteld"). Bij het naar huis gaan weet ik al volleerd het "ha de bra" af te korten to "ha de". Heel even voelt het dan alsof ik er best wat van weet, van die taal! 

Van dit opschrift snapte ik in eerste instantie helemaal niks terwijl ik van 3 van de 5 woorden de betekenis kende (ikke - niet, dyra =dieren gjennom=door). En als je dan beite opzoekt geeft Google translate geen vertaling, a beite is grazen. Slipp is vrijlating. Dus ik dacht "niet vrijlaten grazen - dieren door" wat zouden ze bedoelen... maar 
de crux was dat het "beite-dyra" bij elkaar hoorde: laat geen grazers door... In het Nederlands zou er staan "hek gesloten houden" of zoiets.