Noorse paradoxen : Biertje?

En dan is het zomaar meer dan een jaar geleden dat ik een blog geschreven heb. Niet bij gebrek aan inspiratie. Dit land blijft ons verwonderen en verbazen. Een periode lag de ergernis ligt op de loer. In die fase wordt schrijven een klaagzang. Niks aan. Maar gaandeweg komt weer de 'ergert u niet verwondert u slechts' modus. Vandaar het begin van een nieuwe serie. De Noorse paradoxen.

Ga erbij zitten en neem een biertje. Of een glaasje wijn. Of het nu weekend is of een gewone doordeweekse dag wanneer u dit leest. Kan soms best lekker zijn toch, eentje bij het eten? Of's avonds op de bank relaxen met een glaasje? Vertel het alleen niet aan uw Noorse bekende. 

Geschokte reactie van mijn collega toen ik verzuchtte 'ik zou nu wel een uitgebreide lunch met een glas wijn willen. Zoals in Frankrijk'. Ik kwam uit een drie durende bijeenkomst waarbij ik wijs probeerde te worden uit ons bijzonder bureaucratisch documentbeheerssyteem met hulp van een Noorse Mummelaar (waarover meer in een volgend blog). Oh Sodom en Gomorra! Het was duidelijk, er woonde een Alcoholist-in-de-dop in mij. Het was toch maar beter voor mijn lever dat ik niet in Frankrijk woonde. Denken aan Wijn op een Doordeweekse Dag! Ik grinnikte wat en hield mijn mond. 

Toevallig twee dagen later hetzelfde thema in de strip 'Lunch'. Deze dagelijks strip legt in vier plaatjes het Noorse kantoorleven genadeloos onder het vergrootglas. Deze keer stelt een Amerikaanse collega voor om op woensdag (!) na het werk een biertje te gaan drinken. Geschokte gezichten. Gefluister alom. Is de man alcoholist? Doordeweeks bier drinken na het werk? Nee, dat is Not Done! Dat doe alleen op vrijdag, of in het weekend (of hooguit stiekem thuis.)

Maar dan. Het weekend. Dan mogen de remmen los. Dan mag je zuipen! De running gag onder buitenlanders in Noorwegen: contact met Noren in de kroeg is alleen mogelijk is als ze dronken zijn. Dan ontdooien ze. Een probleem: ze zijn dan vaak zo dronken dat ze je de volgende dag weer vergeten zijn. Eerst dacht ik dat dat goldt voor de jeugd. Of dat het alleen op speciale dagen was. Maar in elke Noorse TV serie die we kijken, of het nu gaat over de geschiedenis van de olie industrie, leven aan de rijke kant van Oslo, omgaan met ziekte, carrière keuzes na het studeren, hoe oud of jong men ook is, of het nu een bruiloft is of een verjaardag of tuinfeest, het verloop is het hetzelfde : feest = dronken = kotsen en/of niet meer weten wat je doet. 

Drinken is niet normaal. Dronken worden wel. De overheid doet er alles aan om drankgebruik te ontmoedigen. Gewoon bier en cider (maximaal 4,7% alcohol) is te koop in de supermarkt,  maar doordeweeks alleen tot acht uur 's avonds en op zaterdag maar tot zes uur. Na die tijd gaan de luiken voor het schap. Blijkbaar is bier gevaarlijker als je het na achten koopt. Of op zondag. De cijfers over alcoholgebruik zijn geflatteerd. Er wordt namelijk alleen gerekend met de hoeveelheid alcohol die in Noorwegen verkocht wordt. Dat mening Noor zijn blikjes in buurland Zweden haalt wordt voor het gemak maar vergeten. 

Drank met een hoger percentage alcohol, zoals wijn is alleen te koop in de Vinmonopolet, de staatsdrankwinkel. Liefkozend 'polet' genoemd. Uitermate verwarrend als je denkt dat je collega's het over een reis naar de pool hebben terwijl het een tripje naar de wijnhandel is. Nou is die niet zo ontoegankelijk als de Noordpool maar toch. De dichtstbijzijnde polet zit hier 11 km vandaan volgens de website. Hoe ze dat precies berekenen weet ik niet, want om er te komen moeten we wel een meer overzwemmen. Ontmoedigingsbeleid? 

Degene waar we wel eens komen is op een kleine 15 km. De meeste sluiten om 18 uur (soms eerder) en op zaterdag om 16 uur. Op zondag zijn ze dicht. Kun je je dat voorstellen in Nederland, dat je voor een flesje wijn een half uur moet rijden (of langer, als je in meer afgelegen gebieden woont) en dat het nergens kan op zondag? Voor ons voelt het nog steeds betuttelend. Vooral als we bezoek krijgen en er op zaterdag om kwart over zes achterkomen dat we vergeten zijn iets in huis te halen. 

Gelukkig vond mijn collega het niet zo heel erg om zelf wat mee te brengen. Sterker nog, omdat drank zo duur is, is het een gewoonte om zelf mee te brengen wat je denkt te drinken. Voor ons voelt dat nog steeds raar en eigenlijk ongastvrij, als iemand zijn eigen blikje bier uit de binnenzak trekt. Of zoals laatst, cider med piña colada smaak. Er bleef blikje van over en dat staat nu eenzaam en alleen in de kast. We durven de smaaksensatie nog niet aan. 

Dit schijnt trouwens vaker een probleem te zijn. Drankresten. Vreemde vodka's. Exotisch gekleurde likeuren. De enige oplossing is dan om een 'restanten-opdrink-feest' te organiseren. Maar geliefde lezer, u raad het al, dan vreest men toch een acuut dranktekort en wordt voor alle zekerheid toch een en ander meegenomen. Zodat er opnieuw een restanten feest georganiseerd moet worden. 

Het is duidelijk, dit land heeft een omgaan-met-alcoholprobleem samen met een niet-kunnen-feesten-zonder-dronken-zijn probleem. Een gevaarlijke combinatie. De drank wordt verduiveld, maar de duivel wordt te dansen gevraagd. Om dan met een kater wakker te worden. Waarbij men in de eenzaamheid van de lege woonkamer doordeweeks een stiekem blikje bier open trekt. Skål.