Noorser dan de Noren?

Behaaglijk nestel ik mij in mijn "Dale of Norway" vest op de bank. Een klein glaasje whiskey onder handbereik, met daarnaast wat stukjes"brunost". De "Ekte Gudbrandsdal Ost" van Tine. Een heerlijke combinatie van het scherpe van de whiskey met het zoetige van de kaas. 

Brunost, oftewel "bruine kaas" wordt gemaakt van gecaramelliseerde geitenmelk. Het is een beetje en zoet-zoutige smaak. Heelijk zo. Salted caramel avant la lettre. Laatst zat ik samen met het afdelingshoofd bij de "lunsj" boterhammen met brunost te eten. Even voelde ik me echt geïntegreerd. Later op de dag zegt een collega tegen me "ja, jij gaat hier wel blijven". Dat vat ik dat op als een groot compliment. Tegelijk denk ik "Was daar twijfel over dan?".

Want hoewel het helemaal opnieuw beginnen soms echt niet meevalt en bij vlagen doodvermoeiend is, is er zoveel dat het de moeite waard maakt. De lucht is hier merkbaar schoner. Hans kan zijn longmedicatie in de kast laten staan. De natuur is prachtig. Het leven is minder gejaagd. Mijn werkdag begint om 8 uur en eindigt rond 15:30. En niet alleen mijn werkdag: het hele ziekenhuis, wat zeg ik de hele stad loopt op dat moment leeg. De avondspits begint om 15 uur. De Noren lunchen om half twaalf, gaan rond 16 uur naar huis, doen hun boodschapjes onderweg en gaan thuis warm eten. Dat heet dan "middag" om het logisch te houden voor ons, arme buitenlanders. Maar eigenlijk is die term niet zo vreemd: ik voel me elke keer alsof ik een middagje vrij heb genomen als ik om half vier de deur achter me dicht trek en op mijn fietsje spring. 

Het weer zit tot nu toe erg mee, maar als de eerste regendag aanbreekt krijg ik meteen het advies van mijn collega Ragnild dat ik een "all weather jacket" moet hebben. Ha, die heb ik al jaaaaaren. Weer een vakje afgevinkt. 

Met de auto-verkoper hebben we het over de lol van langlaufen en wat mooie gebieden zijn. En dat we hopen op veel sneeuw. Nu we - sinds vandaag- een auto hebben kunnen we eindelijk beginnen aan die andere Noorse gewoonte: in het weekend naar de bergen! Naar buiten, wandelen, bessen plukken, vuurtje stoken. Friluftsliv! 

Onze auto is voorzien van "Norsk utstyr" oftewel een Noorse uitrusting. Dat blijken rubber matten te zijn. Zodat je probleemloze vieze spullen in de auto kan leggen/zetten. Aan ons wel besteed: hadden we bij de vorige auto in Nederland erbij uitonderhandeld omdat we die modder en troep in de auto zat waren. Hoe vaak we wel niet hebben gezegd "zo blij mee, hadden we jaren eerder moeten doen". We konden trouwens niet veel onderhandelen over de auto hier. Dat is in Noorwegen niet gebruikelijk, hoorden we van onze buurman. Eigenlijk vinden we dat niet zo heel erg. Het geeft duidelijkheid. De dakdragers voor de ski-koffer en de winterwielen krijgen we er wel bij. Maar ja, dat is eigenlijk standaard uitrusting voor een auto. 

Als ik een van onze deskundige infectiepreventie een foto van de auto laat zien, is zijn commentaar "Nu ben je bijna echt Noors, alleen nog een skikoffer op het dak". Ha, die hebben we ook! Alleen rijden wij als 'zuinige Hollanders" daar niet het hele jaar mee rond. Scheelt te veel in verbruik. Maar wie weet bedenken we ons nog. 

Want doordat alles anders is om ons heen, houden we onze eigen gewoontes meteen maar kritisch tegen het licht. Wat nemen we mee en blijven we doen, waarin passen we ons aan en wat laten we los. Zoals gezegd vind ik brunost lekker, maar daarnaast zoeken we de meest pittige kaas uit die nog betaalbaar is. De super zachte kiloblokken "Norvegia" die gretig aftrek vinden in de supermarkt, zijn aan ons echt niet besteed. Ook het vroege avondeten zit nog niet in ons ritme: we gaan liever eerst naar buiten voor een stevige wandeling en dan eten. De Noren doen dat andersom: ze eten eerst en gaan dan sporten. We hebben in jaren niet zoveel mensen actief buiten bezig gezien: fietsend, hardlopend, rolskiend of gewoon wandelend met de hond. Het aantal te dikke honden is hier op de vingers van 1 hand te tellen. 

De Noorse bureaucratie is soms tergend langzaam en de Noren lijken daar aan gewend. Want tja, iedereen gaat vroeg naar huis. Ze klagen wel, voelen met mij mee dat het allemaal best ingewikkeld is maar lijken te accepteren dat het nu eenmaal zo is. Wij zoeken daarin soms toch een eigen weg. Als de auto-verkoper zegt dat we op onze Bank-ID moeten wachten, vraag ik toch nog een keer of het echt niet anders kan. 

Dan blijkt er nog een optie te zijn. Ok, ik moet er een half uur voor fietsen naar een buitenwijk van Oslo om mij te legitimeren bij het Statens Vegvesen, maar dat moet dan maar. Hebben we  - na 4 weken - eindelijk een auto, zijn we niet afhankelijk van de snelheid van handelen van de bank. Die bankpas heb ik nog steeds niet, dus ook het bedrijfsleven is niet altijd even snel.

Ik weet nog niet helemaal of het doordrammen van mij nu Nederlandse mentaliteit is of pure eigenwijsheid, maar het lijkt wel on-Noors. Hoewel. Ik leerde vandaag een typisch Noorse uitdrukking: "Bedre tilvegelse (?spelling?) enn tilatelse" wat zoiets betekend als "beter achteraf sorry zeggen dan toestemming vragen". Blijkbaar zijn de Noren ook regelmatig burgerlijk ongehoorzaam. Iets waar we ons dan weer prima bij thuis voelen. 

Tegelijk is het ook een sociale samenleving. Aanstaande zondag zijn we opgeroepen voor de "Høstdugnad" van de wijk. Een begrip dat bijna niet te vertalen is. Høst is herfst en 'dugnad' is een inspanning voor het gemeenschappelijk belang. Iets wat zich niet meteen uitbetaald. Het gaat dan om onderhoud aan het speeltuintje, repareren van de dakgoten van de garage en onkruid trekken en heggen snoeien. Eigenlijk hadden we het weekend weg willen gaan maar dit willen we ook niet missen. Beetje integreren in je gastland kan geen kwaad en wie weet wat voor contacten het oplevert. Sowieso een goede kans om Norsk te oefenen. En ons dus voor te bereiden op de winter die gaat komen. 

We zijn heel benieuwd hoe de winter gaat zijn. Of er spijkerbanden komen op mijn vouwfiets. Of het sneeuwruimen inderdaad zodanig gaat vervelen dat we een hekel krijgen aan sneeuw zoals meerdere Noren ons verzekeren. En of, als het kouder wordt, ook de Noren weleens een Dale trui aantrekken. Want tot nu toe heb ik nog geen enkele Noor erin gezien. Zouden we daarin Noorser zijn dan de Noren?